Κοινωνική καμπάνια ή νεοφιλελεύθερη προπαγάνδα;

Την παρακάτω φωτογραφία έπιασε ο φακός μου μέσα σε βαγόνι του μετρό, σήμερα Παρασκευή 22/03/2019. 

Είναι μέρος «πρωτοβουλίας» για μια «νέα δημόσια εμπειρία». Σύμφωνα με την ιστοσελίδα ενός εκ των χορηγών (ΕΔΩ) «Σε χώρο συνέλευσης των πολιτών θα μετατραπεί για ένα ακόμα διήμερο, 22 – 23 Μαρτίου 2019, ο πολυχώρος στο σταθμό του Μετρό "Σύνταγμα" κατά τα πρότυπα των αρχαίων ημών προγόνων. Η πρωτοβουλία, η οποία ανήκει στον καθηγητή Κοινωνιολογίας του Πανεπιστήμιου Αθηνών Νίκο Παναγιωτόπουλο, έχει στόχο την δημιουργία ενός δημόσιου χώρου που θα λειτουργεί ως μια νέα μορφή Αγοράς του Δήμου. 

… 

Αυτό που προτείνεται στο μετρό του Συντάγματος, εξηγεί στον Αθήνα 9.84 ο κ. Παναγιωτόπουλος, είναι ταυτόχρονα κάτι πολύ ταπεινό και πολύ σημαντικό. Πρόκειται για μια πρόταση δημιουργίας ενός νέου θεσμού στους χώρους του μετρό, νέων μορφών Αγοράς του Δήμου όπου οι πολίτες θα μπορούν να μάθουν, να συζητούν, να προβληματίζονται, τελικά να αποκτούν γνώμη, βασική προϋπόθεση για την άσκηση των δικαιωμάτων του πολίτη. Πρόκειται για μια νέα δημοσία εμπειρία η οποία θα μπορούσε, με τα κατάλληλα μέσα, να αποτελέσει ένα μόνιμο θεσμό στους χώρους του μετρό της Αθήνας. Έχω συνείδηση πως δεν είναι εύκολο καθώς στην Ελλάδα ο δημόσιος χώρος πάσχει από έλλειψη συμμετοχής και δημιουργικότητας, κυριαρχείται από ένα διαρκώς εντεινόμενο αίσθημα απαξίωσης, αμφισβήτησης και κοινωνικής ματαίωσης. Έχουμε συλλογικά παραγνωρίσει πως ο δημόσιος χώρος αποτελεί θεμελιώδη δημοκρατική ιδέα, η οποία εμπεριέχει την έννοια της ισοπολιτείας, πως η ποιότητά του αντανακλά την ποιότητα της δημοκρατίας.» 

Μέχρι εδώ, θαυμάσια. 

Και τώρα παρακαλώ προσέξτε: 

Α) τους χορηγούς (στη βάση της φωτογραφίας). Γνωστοί και μη εξαιρετέοι. Ένας κι ένας… κι άλλος ένας. Δεν θα σχολιάσω, αφήστε την κρίση σας να δουλέψει. 

Β) τον συλλογισμό στη φωτογραφία. Την αφετηρία του («Σύνταγμα (σταθμός): χώρος δημόσιος εντός του οποίου μετακινούνται ιδιώτες») και το τέλος του, το «ηθικό δίδαγμα» («… να αποτελέσει τον τόπο διερεύνησης μιας γόνιμης οργανικής συνύπαρξης του ιδιωτικού με το δημόσιο»). Εδώ έχουμε δράματα. 

Η αφετηρία του συλλογισμού ακόμη και ως ευφυολόγημα, λογοπαίγνιο ή αλληγορία είναι απαράδεκτη. Εάν είναι προϊόν αφέλειας τότε φλερτάρει με την ανοησία, εάν όχι τότε συνουσιάζεται με την σκοπιμότητα. Ο κύριος καθηγητής και οι χορηγοί του ατύχησαν: είναι ακραία κακογουστιά (έως κακοήθεια) η χρήση της βασικής έννοιας του όρου «ιδιώτης» (κοινός πολίτης) για να παραπεμφθεί το κοινό στη δεύτερη έννοια του ίδιου όρου («ιδιώτης»: αυτός που εκπροσωπεί ατομικά συμφέροντα). Επίσης, η χαριτωμενιά αυτή δεν μπορεί να συνδεθεί ούτε στο ελάχιστο με οποιουδήποτε είδους συνύπαρξη. Ο όρος συνύπαρξη προϋποθέτει την ύπαρξη ΔΙΑΦΟΡΕΤΙΚΩΝ πραγμάτων/εννοιών, τα οποία (αν και διαφορετικά) συμβιώνουν αρμονικά. Εδώ πρόκειται για ύπαρξη πολιτών σε χώρο δημόσιο (της Πολιτείας). Πρόκειται για σχέση πολιτών και Πολιτείας, όπως απορρέει από το Σύνταγμα (δικαίωμα των πρώτων, υποχρέωση της δεύτερης) και όχι για συνύπαρξη. 

Το τέλος του συλλογισμού, ακόμα κι αν δεν είναι τέλος, (ακόμα κι αν δεν πρόκειται καν για συλλογισμό αλλά για συρραφή «ό,τι να ‘ναι»!), είναι εξίσου απαράδεκτο. Η «γόνιμη οργανική συνύπαρξη του ιδιωτικού με το δημόσιο» είναι ο γνωστός ευφημισμός που χρησιμοποιούν οι νεοφιλελεύθεροι για να δηλώσουν την βάσει σχεδίου εξαχρείωση του δημοσίου τομέα και το καπέλωμά του από τα ιδιωτικά συμφέροντα με απώτερο σκοπό την ολοκληρωτική επικράτηση των τελευταίων: τα ιδιωτικά σχολεία «αρωγοί» στην Παιδεία, τα ιδιωτικά νοσοκομεία «συμπλήρωμα» του ΕΣΥ και οσονούπω τα ιδιωτικά πανεπιστήμια «συμπαραστάτες» στην τριτοβάθμια εκπαίδευση και η ιδιωτική ασφάλιση «πυλώνας» του ασφαλιστικού συστήματος. 

Δεν ξέρω αν πρέπει να καταλογίσουμε στον κύριο καθηγητή και στους χορηγούς του βλακεία ή προπαγάνδα. Οι καιροί όμως είναι πονηροί (νεοφιλελεύθεροι). Δικαιούμαστε να υποπτευθούμε ακόμη και βλακώδη προπαγάνδα.